شبکه عصبی در هوش مصنوعی
شبکه عصبی در هوش مصنوعی
شبکه عصبی، یکی از ابزارهای هوش مصنوعی است که بر اساس ساختار شبکههای عصبی بیولوژیکی، برای تشخیص الگو و پردازش دادهها به کار میرود. در این شبکهها، ورودیها از طریق لایههای مختلف از نورونها به هم متصل شده و با محاسبه وزنهای مختلف برای هر اتصال، الگوهایی از دادههای ورودی تشخیص داده میشود.
شبکههای عصبی، به دلیل قابلیت یادگیری ماشینی و قابلیت تطبیق با ورودیهای جدید، در حوزههای مختلفی از جمله پردازش تصویر، تشخیص خطا در دادهها، تشخیص الگو و طبقهبندی دادهها و غیره مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، با استفاده از شبکههای عصبی، میتوان بهبود عملکرد الگوریتمهای مختلف مانند تولید متن، ترجمه ماشینی، خودرانسازی و غیره دست یافت.
شبکههای عصبی
شبکه عصبی یک مدل ریاضی است که بر مبنای ساختار مغز انسان طراحی شده است. این مدل برای حل مسائلی استفاده میشود که به روش های سنتی سختتر است. در شبکه عصبی، گروهی از گرههای مصنوعی (نورونها) با هم ارتباط دارند و اطلاعات از طریق این ارتباطات جریان دارد. هر گره نورونی جمع ورودی های خود را گرفته و بر اساس تابعی که مشخص میکند چگونه درخواست را پردازش کند، خروجی را تولید میکند.
شبکههای عصبی به دلیل توانایی پردازش اطلاعات به صورت همزمان و با سرعت بسیار بالا و همچنین قابلیت یادگیری خودکار از دادهها، در بسیاری از حوزههای هوش مصنوعی مانند تشخیص الگو، پردازش تصویر و گفتار، ترجمه ماشینی و بسیاری دیگر از کاربردهای مفید استفاده میشوند.
انواع شبکه های عصبی هوش مصنوعی
شبکههای عصبی مختلفی وجود دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شدهاند. برخی از انواع شبکههای عصبی عبارتند از:
- شبکههای عصبی پرسپترون: این شبکهها برای مسائل دو کلاسه یا دو حالت استفاده میشوند و به طور معمول برای تصمیمگیری در مورد ورودی استفاده میشوند.
- شبکههای عصبی بازگشتی: این شبکهها برای پردازش دادههای دنبالهای مانند متن و گفتار استفاده میشوند و برای تشخیص الگوها و روابط زمانی بین ورودیها مناسب هستند.
- شبکههای عصبی کانولوشنال: این شبکهها برای پردازش دادههای تصویری استفاده میشوند و معمولاً در شناسایی الگوها و ویژگیهای تصویری مانند تشخیص چهره و تشخیص شیها و اشیا استفاده میشوند.
- شبکههای عصبی خودرمزگذار: این شبکهها برای یادگیری مدلهای کاهش بعد و بررسی دادههای پیچیده و چندبعدی مانند تصاویر و بردارهای صوتی استفاده میشوند.
- شبکههای عصبی مولد: این شبکهها برای تولید دادههای جدید مانند تولید متن، تصاویر و صداها استفاده میشوند.
همچنین برای هر یک از این شبکهها، ورژنهای مختلفی وجود دارند که برای کاربردهای خاص طراحی و استفاده میشوند.
شبکههای عصبی پرسپترون چیست
شبکههای عصبی پرسپترون، یک نوع از شبکههای عصبی مصنوعی هستند که برای حل مسائل دستهبندی و تشخیص الگو استفاده میشوند. این شبکهها از یک یا چند لایه از نورونها تشکیل شدهاند که هر یک از آنها، ورودی را با وزن ویژگیهای خاص خود، تا خروجی تبدیل میکنند. شبکه پرسپترون معمولا برای دسته بندی داده های دو کلاسه استفاده می شود، ولی می تواند برای دسته بندی داده های چند کلاسه نیز استفاده شود. این شبکهها برای مثال در حوزه تشخیص چهره، تشخیص الگوی حرکت، شناسایی اشیا در تصاویر و غیره مورد استفاده قرار میگیرند.
شبکههای عصبی بازگشتی چند لایه چیست ؟
شبکههای عصبی بازگشتی چندلایه (Multi-layer Recurrent Neural Networks)، یک نوع شبکههای عصبی هستند که برای پردازش دادههای دنبالهای، مانند متون و گفتار، استفاده میشوند. این شبکهها شامل چند لایه از گرههای عصبی هستند که برای پردازش دادههای دنبالهای، از جمله دنبالههای زمانی، استفاده میشوند.
در شبکههای عصبی بازگشتی چندلایه، هر لایه، به عنوان یک “زمان” در نظر گرفته میشود و برای پردازش دادههای ورودی، از خروجی لایه قبلی استفاده میشود. این شبکهها در پردازش دادههای دنبالهای، مثل ترجمه متون، تشخیص گفتار و تشخیص الگوهای زمانی، بسیار کارآمد هستند.
شبکههای عصبی کانولوشنال چیست ؟
شبکههای عصبی کانولوشنال، یک نوع از شبکههای عصبی مصنوعی هستند که برای پردازش تصاویر و موجودات دیجیتالی مورد استفاده قرار میگیرند. در این شبکهها، ورودی ابتدا با استفاده از فیلترهای کانولوشنال از بردار ویژگیهای مختلفی تشکیل شده و سپس با استفاده از لایههای مختلف از این ویژگیها برای تشخیص الگو و خصوصیات مختلف تصویر استفاده میشود. به این ترتیب، شبکههای عصبی کانولوشنال، قابلیت شناسایی و دسته بندی دقیق تصاویر و اشیا را دارند و در حوزههایی مانند تشخیص چهره، تشخیص خودرو، تشخیص اشیای موجود در تصاویر پزشکی و غیره مورد استفاده قرار میگیرند.
شبکههای عصبی خودرمزگذار
شبکههای عصبی خودرمزگذار (Autoencoder Neural Networks)، یک نوع از شبکههای عصبی مصنوعی هستند که برای کاهش بعد و فشردهسازی دادههای ورودی مورد استفاده قرار میگیرند. این شبکهها با استفاده از دو لایه اصلی، لایه رمزگذار (Encoder) و لایه رمزگشا (Decoder)، فضای ورودی را به یک فضای ابعاد پایینتر تبدیل میکنند. در این شبکهها، ورودی ابتدا در لایه رمزگذار به یک فضای ویژگی با بعد کمتر تبدیل شده و سپس در لایه رمزگشا به فضای اولیه بازگردانده میشود.
علاوه بر کاهش بعد و فشردهسازی داده، شبکههای عصبی خودرمزگذار به دلیل قابلیت بازسازی داد و همچنین استفاده از تکنیکهای جدید مانند Regularization و Dropout، برای تشخیص الگو و نویز در دادههای ورودی نیز مورد استفاده قرار میگیرند. این شبکهها در حوزههای مختلفی مانند پردازش تصویر، تشخیص پتانسیلهای خطرناک در دادههای پزشکی و غیره مورد استفاده قرار میگیرند.